Het begin
In 1927 was er een sterke behoefte aan een fanfarecorps in Wilnis. Een aantal vooraanstaande personen uit het dorp kwamen bij elkaar en besloten een rondgang door de gemeente te doen om geld in te zamelen. Binnen korte tijd was er 500 gulden ingezameld – wat voor die tijd een gigantisch bedrag was. Op 20 november 1927 werd de muziekvereniging opgericht. Nu moesten er leden worden geworven, maar spoedig hadden er 36 personen zich aangemeld.
Vervolgens werd er gezocht naar een dirigent en werd de heer Hein Gijzen sr. uit Vinkeveen aangesteld. Hij had een uitdagende taak. In die tijd beschikte niet iedereen over muzikale kwaliteiten en was het aan Gijzen sr. de taak om stampend met een brandweer stok op de vloer het orkest in de maat te houden.
De naam van de muziekvereniging werd voorgedragen door toenmalig wethouder Knigge. In die tijd was het populair om je vereniging een latijnse naam te geven en werd gekozen voor de lijfspreuk van de Oostenrijkse keizer Franz-Joseph: “Viribus Unitis” wat met vereende krachten betekent.
Viribus Unitis in 1930
De eerste jaren staan in het teken van muzikale groei. In 1928 ging de vereniging voor het eerst op concours, in Scherpenzeel. Met 295 punten werd er boven verwachting een tweede prijs behaald. Bovendien werd er een prijs behaald voor het halen van het hoogste aantal punten in de vierde afdeling (Viribus Unitis was het enige orkest dat deelnam in de vierde afdeling). Binnen 11 jaar steeg het orkest van de 4e afdeling door naar de 1e afdeling. Helaas liep het leden aantal erg sterk terug in de jaren van de tweede wereldoorlog.
Het 12,5 jarig jubileum van de vereniging kon niet worden gevierd.In 1943 waren er nog maar 16 leden over. Na de oorlog heeft het erg veel moeite gekost om het ledenaantal en het muzikale gehalte van voor de oorlog terug te krijgen.
Men begon zich te realiseren dat een muziekvereniging meer omvat dan alleen met elkaar muziek maken. Men begreep dat de toekomst van de vereniging veilig gesteld kon en moest worden door aan het werven, opleiden en blijven begeleiden van leerling muzikanten veel aandacht te besteden.
Na de oorlog
Dirigent Hein Gijzen sr. was de grondlegger van het fanfare orkest en heeft deze functie tot 1946 uitgevoerd. Hij werd kort opgevolgd door Willem Vogel, maar in 1948 nam Hein Gijzen jr. alweer het stokje over.
In 1952 werd het 25 jarig jubileum gevierd en werd er een speciale feestweek georganiseerd. Diverse muziekverenigingen traden in Wilnis op: Con Amero en Cantate Deo uit Wilnis, Vios uit Mijdrecht, Unitas en Concordia uit Vinkeveen, Nieuwe Leven uit Kamerik, Aalsmeers Fanfare corps, Oranjeharmonie uit Hilversum, en de Politiekapel uit Amsterdam.
In de begin jaren was het gebruikelijk dat concoursen werden gecombineerd met marswedstrijden. Tijdens een concours in Reeuwijk in 1963 werden de marswedstrijden vanwege de slechte weersomstandigheden verplaatst naar het concertpodium. Omdat de jury niks kon opmerken over de bochtentechniek werd er maar kritiek geleverd op het ontbreken van uniformen. Enkele jaren later was dit de aanleiding voor de aanschaf van het eerste uniform.
Viribus Unitis in 1967 met de eigen uniformen
Onder leiding van Hein Gijzen jr. heeft de vereniging veel ups en downs meegemaakt. In 1966 werd hij opgevolgd door Leen van Berkel. De vereniging heeft veel van zijn composities uitgevoerd, waaronder de Rondevener mars. Het muzikale niveau steeg en in 1973 werd voor het eerst in de geschiedenis een eerste prijs behaald in de afdeling uitmuntendheid.
Het jaar 1972 was ook een bijzonder jaar voor de vereniging. Om de verenigingskas te spekken zijn er door de jaren heen diversie acties gehouden (collectes, oud papier ophalen, verkoop van diverse items) maar in 1972 werden er voor het eerst met oudjaar oliebollen gebakken. Een traditie die anno 2017 nog steeds in ere wordt gehouden en met de jaren steeds professioneler is geworden.
Op 5 november 1977 werd het 50 jarig jubileum gevierd met een jubileumconcert dat gezamenlijk met harmonie Sint Caecilia uit Gouda werd gegeven. Echter was in die tijd de boerenkapel ‘Vribus Kwibus’ succesvoller dan het fanfareorkest.
Een nieuw begin
Eind 1981 vertrok dirigent Leen van Berkel en begin 1982 werd hij opgevolgd door Hans van Hees. Via de introductie afdeling werd weer opnieuw begonnen in de derde afdeling van de Koninklijke Federatie van Muziekverenigingen (KNF). Op het eerste concours onder leiding van Hans van Hees werd direct een eerste prijs gehaald met promotie naar de tweede afdeling.
In de jaren die volgen wordt er weer veel energie gestoken in het opleiden van leerling muzikanten. Vanuit diverse bevriende orkesten worden regelmatig invallers gevraagd die het vervolgens zo leuk vinden bij Viribus Unitis dat ze in het orkest blijven hangen. Dirigent Hans van Hees grapte dat hij een bijbaantje had als huwelijksmakelaar. Het niveau van het orkest en ledenaantal stijgt in die tijd.
Het orkest is in 1992 al behoorlijk gegroeid
In de jaren onder leiding van Hans werd niet alleen regelmatig deelgenomen aan concoursen, maar ook diverse concertreizen gemaakt naar Duitsland en Tsjechië. In 1989 wordt voor het eerst deelgenomen aan het top concours in de basisklasse. Er werd toen een 2e plaats behaald, maar 2 jaar later mocht het orkest nog een keer deelnemen en dit keer werd het orkest wel kampioen in de basisklasse.
In een hete zomernacht in juli 1995 slaat het noodlot toe voor Viribus Unitis. Na blikseminslag in gebouw ‘De Eendragt’ waar Viribus Unitis al jaren bijna iedere dag muziek maakt, breekt een grote brand uit. Op de muziekbibliotheek en een enkel instrument na ging alles van de vereniging verloren. Alles was volledig verwoest en de vereniging was dakloos. Er werd onderdak gevonden in een leegstaand schoolgebouw in Mijdrecht, maar deze moest na 2 jaar worden gesloopt. De firma Homan hielp de vereniging ‘uit de brand’ en richtte een deel van een loods aan de Burgemeester Padmosweg in als repetitieruimte. In de winter moest er gerepeteerd worden op een verhoogd podium en met dikke jassen aan om warm te blijven, maar Viribus Unitis was in ieder geval weer terug in Wilnis.
Door middel van diverse acties en een grote superloterij werd veel geld ingezameld en op 23 augustus 1997 werd op een voormalig gemeentewerf aan de Pieter Joostenlaan de eerste paal geslagen voor een eigen gebouw. Zaterdag 27 juni 1998, 3 jaar na de brand, was het eindelijk zover. Burgemeester Boogaard opende het nieuwe gebouw van Viribus Unitis, waar nu nog steeds met veel plezier gerepeteerd wordt. In die tijd deed de vereniging echt haar naam eer aan: Met vereende krachten (Viribus Unitis) is door inzet van vrijwilligers en eigen leden een heel mooi eigen muziekgebouw ontstaan.
Muzikaal gezien ging het in die tijd juist erg goed. In 1996 werd deelgenomen aan een concours in Eibergen in de ere-afdeling. Tijdens het optreden brak er een wolkbreuk los en stroomde het water net achter het orkest door het dak heen. Na overleg met jury voorzitter Henk van Lijnschoten werd besloten om door te spelen. “Misschien is het wel goed dat we niet alles horen”. Het resultaat: een unieke CD opnamen met speciale geluidseffecten in het toch al indrukwekkende Goodnight Sarajevo en een promotie naar de Vaandel (en hoogste) afdeling.
In 1999 werd er voor het eerst deelgenomen aan een concours in de Vaandel afdeling en met een orkest van ruim 65 eigen leden een mooie eerste prijs gehaald.
Huidige tijd
Na het vertrek van Hans van Hees in 2002 werd er opzoek gegaan naar een nieuwe dirigent en onze huidige dirigent Ruud Pletting aangesteld. Zijn eerste grote optreden was het 75 jarig jubileum concert in november 2002. Speciaal voor dit jubileum heeft Viribus Unitis gevraagd aan componist (en lid van het orkest) Leon Vliex om een stuk te schrijven over de vereniging. Dit resulteerde in het stuk: Tales from the Fens (verhalen uit de veengebieden). Het stuk beleefd haar première op het jubileumconcert, dat voor de gelegenheid professioneel op video wordt vastgelegd.
De concoursen veranderen en de Vaandelafdeling wordt 1e divisie. In november 2004 gaat Viribus Unitis voor het eerst met Ruud Pletting op concours. Er werd besloten om een stapje terug te doen door deel te nemen in de 2e divisie en met het ‘eigen’ stuk Tales from the Fens werd een mooie eerste prijs behaald en een uitnodiging voor deelname aan het topconcours in de 2e divisie. Er werd een tweede plaats behaald. Drie jaar later, in 2008, werd nogmaals deelgenomen aan het topconcours in de 2e divisie en dit maal was het met ruim 88.5 punt wel raak en was Viribus Unitis kampioen van de 2e divisie.
Viribus Unitis wordt kampioen in 2008 in de 2e divisie
In 2009 promoveerde het fanfareorkest weer terug naar de 1e divisie en met ruime eerste prijzen in 2013 en 2015 heeft het orkest laten zien echt thuis te horen binnen de top van de Nederlandse fanfareorkesten.
Nu, anno 2017 musiceert het orkest nog steeds op hoog niveau en treedt regelmatig op in de regio en daarbuiten. In november 2017 viert de vereniging haar 90 jarig bestaan door middel van een spetterend theaterconcert met medewerking van zangeres Karin Bloemen.